Cuộn dây trong máy phát điện 3 pha là gì ?

Cuộn dây trong máy phát điện 3 pha là bộ phận dẫn điện, làm bằng dây đồng cách điện. Các cuộn dây được quấn trên phần stato (phần đứng yên) của máy. Đây là nơi xảy ra hiện tượng cảm ứng điện từ, tạo ra dòng điện xoay chiều 3 pha.

Chức năng

Cảm ứng suất điện động (tạo điện áp xoay chiều)

Khi rôto quay, từ trường quay cắt qua cuộn dây stato. Theo định luật Faraday, từ thông biến thiên qua cuộn dây sẽ sinh ra suất điện động cảm ứng. Nhờ vậy, cuộn dây tạo ra dòng điện xoay chiều ba pha.

Phân chia dòng điện thành 3 pha lệch nhau 120°

Có 3 cuộn dây riêng biệt, bố trí lệch nhau 120° điện trên stato. Khi từ trường quét qua, tạo ra 3 điện áp xoay chiều lệch pha nhau đúng 120°, gọi là dòng điện 3 pha. Đây là đặc điểm quan trọng để cung cấp điện cho hệ thống điện 3 pha, như động cơ công nghiệp, trạm biến áp,…

Truyền năng lượng điện ra ngoài tải

Cuộn dây nối ra các đầu dây máy phát để đưa điện tới thiết bị tiêu thụ điện (tải). Có thể đấu hình sao (Y) hoặc hình tam giác (Δ) tùy vào ứng dụng.

Góp phần tạo từ thông phản kháng (trong chế độ tải)

Khi có dòng điện chạy trong cuộn dây, nó sinh ra từ trường phản kháng, ảnh hưởng đến rôto → tạo mômen điện từ, có tác dụng ngược lại lên máy sơ cấp.

Số cuộn dây trong máy phát điện 3 pha

Máy phát điện xoay chiều 3 pha luôn có 3 cuộn dây chính, tương ứng với 3 pha: A – B – C. Mỗi cuộn có thể được chia thành nhiều nhóm cuộn nhỏ tùy vào thiết kế.

Ba cuộn dây chính

Máy phát điện gồm 3 pha: U (A), V (B), W (C). Mỗi cuộn dây tạo ra một pha điện áp xoay chiều. Các cuộn này được đặt lệch nhau 120° điện trên stato.

Số lượng rãnh và nhóm cuộn phụ thuộc vào:

• Số cực từ (P) của rôto
• Số rãnh (Z) của stato
• Kiểu quấn dây: quấn tập trung hay phân tán

Cấu tạo cơ bản của cuộn dây máy phát điện

Vật liệu chế tạo cuộn dây

Dây dẫn: Dây đồng hoặc nhôm, thường là đồng tráng men cách điện do có điện trở thấp và độ bền cao.

Lớp cách điện : Lớp sơn men chịu nhiệt bọc quanh dây; giúp cách ly giữa các vòng dây và với lõi thép.

Chất cách điện phụ : Dùng ở đầu dây, khe rãnh, hoặc giữa các lớp cuộn dây, như giấy cách điện, mica, vải sợi thủy tinh tẩm nhựa epoxy.

Cấu trúc cuộn dây

Thành phần	Vai trò
Vòng dây	Dây dẫn được quấn thành nhiều vòng đều nhau để tăng khả năng cảm ứng.
Nhóm cuộn dây (bó cuộn)	Một tập hợp vòng dây lồng vào nhau, tạo nên một nhánh của pha.
Cách bố trí trong rãnh stato	Mỗi cuộn dây được đặt trong các rãnh của lõi thép stato để tăng mật độ từ thông.
Liên kết pha	Các cuộn dây cùng pha được nối tiếp nhau, còn giữa các pha thì lệch nhau 120° điện.

Các thông số kỹ thuật quan trọng

Số vòng dây / nhóm có ảnh hưởng đến giá trị điện áp đầu ra. Tiết diện dây  quyết định khả năng chịu dòng điện và tổn thất điện năng.

Kiểu quấn dây:

• Quấn tập trung: dễ chế tạo, dùng trong máy nhỏ.
• Quấn phân tán: hiệu suất cao, dùng trong máy lớn.

Kiểu đấu dây: hình sao (Y) hoặc tam giác (Δ).

Dấu hiệu cuộn dây máy phát điện bị hư hỏng

Máy phát không ra điện hoặc điện áp yếu

Không có điện áp ở đầu ra nguyên nhân  có thể do đứt cuộn dây hoặc chập vòng dây. Điện áp thấp hơn mức bình thường  có thể do cuộn dây bị rò rỉ điện, mất pha, hoặc giảm số vòng cảm ứng do cháy dây.

Nhiệt độ máy tăng cao bất thường

Khi cuộn dây bị ngắn mạch vòng, dòng tăng lên làm nhiệt sinh ra quá mức. Vỏ máy hoặc khu vực stato nóng hơn bình thường, thậm chí có mùi khét (cháy lớp cách điện).

Dòng điện không cân bằng giữa các pha

Khi một pha bị đứt cuộn dây hoặc cháy một phần, dòng điện ở các pha không còn cân đối từ đó gây lệch pha, nguy cơ cháy tải.

Có tiếng ồn bất thường hoặc rung mạnh

Dây bị bong ra khỏi rãnh, rung theo từ trường. Có thể gây va đập vào lõi thép hoặc chạm vỏ, phát ra tiếng kêu lạ.

Có mùi khét hoặc khói

Đây được xem là dấu hiệu rõ ràng nhất của cháy cuộn dây. Lớp sơn cách điện bị cháy từ đó sinh mùi đặc trưng như nhựa cháy.

Đo điện trở cách điện thấp

Khi đo bằng megomet, nếu:

Điện trở giữa dây và vỏ < 1 MΩ thì có

thể rò rỉ điện hoặc chạm đất.

Điện trở giữa các pha chênh lệch nhiều ,có thể có pha bị hở hoặc chạm vòng.

Kết quả thử cao áp không đạt

Dùng thiết bị thử áp  nếu xảy ra phóng điện, cuộn dây đã bị hỏng cách điện nặng.

 

Gợi ý cách xử lí đơn giản

Cách ly máy phát khỏi tải ngay lập tức.

Đo điện trở cách điện để xác định mức độ hỏng.

Nếu phát hiện cháy cuộn: tháo máy, quấn lại cuộn dây mới hoặc thay thế.

Nên nhờ kỹ thuật viên chuyên nghiệp kiểm tra và sửa chữa.

Mua máy phát điện Mitsubishi 3 pha chính hãng

Công ty TNHH Thiết bị Công nghệ Bình Minh là nhà phân phối máy phát điện Mitsubishi chính hãng tại Việt Nam. Sản phẩm được nhập khẩu đồng bộ nguyên chiếc có đầy đủ các giấy tờ chứng nhận đạt châunr chất lượng. hiện nay, Bình Minh đang sở hữu hệ thống địa lí phân phối khắp 63 tỉnh thành trên cả nước.

Liên hệ đặt hàng : 0964. 160. 888

Website : Máy phát điện Mitsubishi nhập khẩu 

Email :contact@gensetpower.vn