Đi ốt trong máy phát điện là gì?
Đi ốt trong máy phát điện là một linh kiện bán dẫn có chức năng chỉnh lưu. Tức là biến đổi dòng điện xoay chiều (AC) do máy phát điện tạo ra thành dòng điện một chiều (DC). Nhằm mục đích cung cấp cho các thiết bị cần điện một chiều hoặc để sạc ắc quy.
Vai trò của diot trong máy phát điện
Chỉnh lưu dòng điện, biến AC thành DC
Máy phát điện, đặc biệt là loại xoay chiều – AC, tạo ra dòng điện xoay chiều. Nhiều thiết bị như ắc quy, hệ thống điện tử yêu cầu dòng điện một chiều (DC). Đi ốt cho phép dòng điện chỉ đi qua theo một chiều, nhờ đó biến đổi dòng điện AC thành DC – đây gọi là quá trình chỉnh lưu.
Ngăn dòng điện ngược, bảo vệ mạch
Khi không có nguồn điện từ máy phát, dòng điện từ ắc quy có thể chảy ngược về máy phát. Gây hư hỏng đối với thiết bị. Đi ốt chặn dòng điện ngược này, giúp bảo vệ máy phát và các thiết bị điện khác.
Ổn định điện áp
Trong một số hệ thống, điốt làm việc cùng với bộ ổn áp (AVR) để duy trì điện áp ra ổn định. Tránh xảy ra hiện tượng quá áp gây cháy hỏng thiết bị.
Giúp sạc ắc quy hiệu quả (đặc biệt trong ô tô)
Máy phát điện tạo dòng điện sau đó đi ốt chỉnh lưu thành DC để sạc bình ắc quy. Đi ốt giúp sạc đúng chiều, đúng điện áp cho ắc quy.
Vị trí của đi ốt trong máy phát điện
Máy phát điện ô tô
Trong ô tô, Đi ốt được tích hợp trong cụm chỉnh lưu. Thường nằm phía sau rotor, trong thân máy phát. Có 6 điốt hoặc hơn (3 dương, 3 âm) để chỉnh lưu dòng xoay chiều từ 3 pha của stator thành dòng một chiều. Điốt thường được gắn trên một tấm tản nhiệt bằng kim loại vì chúng tỏa nhiệt khi hoạt động.
Máy phát điện dân dụng hoặc công nghiệp
Trong các máy phát điện lớn hơn, điốt nằm trong mạch chỉnh lưu riêng biệt. Có thể gắn trên bo mạch, hộp AVR (bộ điều chỉnh điện áp tự động), hoặc gần stato/roto.Đi ốt cũng có thể nằm trong hộp điện phía sau máy phát hoặc bên trong bộ điều khiển điện. Loại Đi ốt được sử dụng là Đi ốt công suất lớn hoặc điốt cầu chỉnh lưu tùy theo công suất máy.
Nguyên lí hoạt động của đi ốt trong máy phát điện
Máy phát tạo ra dòng điện xoay chiều (AC)
Khi rotor quay trong máy phát, từ trường biến đổi sinh ra dòng điện xoay chiều (AC) trong cuộn dây stator. Dòng AC này dao động hai chiều, không thể nạp trực tiếp vào bình ắc quy hoặc cấp cho thiết bị dùng dòng một chiều.
Điốt thực hiện chỉnh lưu
Điốt chặn dòng điện một chiều, cho dòng điện đi theo một hướng duy nhất. Khi kết hợp nhiều điốt ,thường là 6 cái trong hệ thống 3 pha. Dòng AC được biến đổi thành dòng DC (một chiều) thông qua quá trình gọi là chỉnh lưu toàn sóng .
Cung cấp điện và sạc bình ắc quy
Dòng điện DC sau khi đi qua điốt sẽ cấp nguồn cho hệ thống điện của máy (ô tô, máy phát, tủ điện). Đi ốt giúp sạc bình ắc quy một cách ổn định, đúng chiều.
Ngăn dòng điện ngược
Khi máy phát dừng hoạt động, điốt ngăn không cho dòng điện từ ắc quy chảy ngược vào cuộn dây stato. Tránh được hiện tượng thất thoát năng lượng và hư hỏng thiết bị.
Hậu quả khi đi ốt trong máy phát điện bị hư
Hậu quả
Không sạc được bình ắc quy
Do dòng điện xoay chiều (AC) không được chỉnh lưu thành dòng điện một chiều (DC). Ắc quy sẽ không được sạc hoặc sạc không đầy. Điều này dẫn đến ắc quy yếu, nhanh hết điện, thậm chí không thể khởi động máy.
Dòng điện ngược gây hư hỏng thiết bị
Nếu điốt bị chập hoặc đứt, dòng điện có thể chảy ngược từ ắc quy về máy phát. Gây nóng và cháy cuộn dây stato hoặc bo mạch AVR. Đi ốt không hoạt động có thể làm hỏng cầu chì, cháy dây điện, hoặc thiết bị điều khiển điện tử.
Đèn báo ắc quy (trên ô tô) sáng
Trên xe ô tô, khi điốt hư, đèn báo bình ắc quy hoặc biểu tượng hình ắc quy sẽ sáng trên bảng táp-lô. Đây là dấu hiệu sớm cảnh báo hệ thống sạc gặp vấn đề.
Thiết bị hoạt động không ổn định
Khi dòng điện ra bị nhiễu, điện áp chập chờn, sẽ gây nhấp nháy đèn. Gây mất ổn định nguồn, dễ làm hỏng các thiết bị nhạy cảm như máy tính, tivi, tủ lạnh.
Tỏa nhiệt bất thường hoặc cháy máy phát
Đi ốt hư có thể gây quá dòng hoặc chập điện, dẫn đến nhiệt độ cao bất thường. Có thể làm nóng chảy dây đồng, cháy cầu chỉnh lưu, hoặc hư luôn máy phát.
Dấu hiệu đi ốt trong máy phát điện bị hư
Bình ắc quy không sạc hoặc nhanh hết
Máy phát vẫn quay nhưng ắc quy không đầy hoặc hết điện nhanh. Xe hoặc máy không khởi động được sau một thời gian ngắn sử dụng.
Đèn báo ắc quy sáng (trên ô tô)
Khi điốt hư, đèn báo sạc (hình bình ắc quy) sẽ sáng liên tục hoặc nhấp nháy khi xe nổ máy. Đây là dấu hiệu sai lệch dòng điện nạp, rất dễ phát hiện.
Đèn nhấp nháy hoặc thiết bị chạy chập chờn
Dòng điện không được chỉnh lưu đúng cách dẫn đến điện áp không ổn địn. Khiến đèn chiếu sáng chớp tắt. Các thiết bị điện hoạt động không đều hoặc tắt đột ngột.
Có tiếng kêu lạ từ máy phát
Nếu điốt bị chập, có thể sinh ra nhiệt độ cao hoặc gây quá tải cuộn dây . Máy phát điện có thể phát ra tiếng kêu “ù” hoặc “rè rè”.
Máy phát nóng bất thường
Điốt hư có thể gây quá dòng hoặc đoản mạch, làm máy phát nóng lên bất thường. Thậm chí có mùi khét hoặc cháy cầu chỉnh lưu.
Kiểm tra bằng đồng hồ vạn năng
Có thể dùng chế độ đo diode hoặc điện trở để đo 2 đầu điốt theo 1 chiều cho ra kết quả có giá trị. Hoặc đảo chiều đo cho ra không có dòng (giá trị rất lớn hoặc vô cực). Nếu cả hai chiều đều thông hoặc cả hai chiều đều không thông, điốt đã bị chập hoặc đứt.
Máy phát điện Mitsubishi nhập khẩu đồng bộ nguyên chiếc
Công ty TNHH Thiết bị Công nghệ Bình Minh
Địa chỉ : Số 31 ngõ 92 Nguyễn Khánh Toàn, P.Quan Hoa, Q.Cầu Giấy, TP. Hà Nội
Hotline : 0964. 160. 888
Website : https://gensetpower.vn/
