Bạc đạn máy phát điện – “ Khớp xương ” của trục quay roto

Bạc đạn máy phát điện là chi tiết cơ khí quan trọng giúp trục quay của roto vận hành trơn tru. Giúp giảm ma sát và tăng tuổi thọ cho máy phát điện. Đây là bộ phận thường nhỏ nhưng lại đóng vai trò then chốt trong hiệu suất và độ bền của thiết bị.

Ứng dụng của bạc đạn máy phát điện

Ứng dụng trong hệ thống quay

Đỡ và định vị trục roto: Bạc đạn giữ cho roto quay đúng tâm, tránh hiện tượng lệch trục gây hư hỏng stator.

Giảm ma sát: Khi roto quay liên tục với tốc độ cao, bạc đạn giúp trục vận hành nhẹ nhàng, giảm mài mòn.

Chịu tải trọng: Bạc đạn hấp thụ cả tải hướng kính (tác động ngang) và tải hướng trục (tác động dọc), đảm bảo roto vận hành ổn định.

Tối ưu hiệu suất máy

Giảm rung lắc, tiếng ồn: Nhờ khả năng quay trơn tru, bạc đạn giúp máy vận hành êm ái, ít rung động.

Tăng hiệu suất truyền động: Trục quay nhẹ nhàng hơn, ít tiêu hao năng lượng. Giúp máy phát điện đạt hiệu suất tối đa.

Hạn chế sinh nhiệt: Ma sát thấp nhờ bạc đạn giúp giảm lượng nhiệt sinh ra. Từ đó tránh tình trạng nóng quá mức khi máy chạy liên tục.

Bảo vệ máy phát điện và kéo dài tuổi thọ

Bảo vệ trục và stato: Nếu không có bạc đạn, trục roto sẽ nhanh chóng mài mòn. Gây hư hỏng cuộn dây stato.

Kéo dài tuổi thọ máy: Bạc đạn hoạt động tốt giúp toàn bộ hệ thống quay bền hơn, giảm hư hỏng đột ngột.

Tiết kiệm chi phí bảo trì: Hạn chế sự cố, giảm tần suất thay thế linh kiện lớn.

Ứng dụng trong các dòng máy phát điện khác nhau

Máy phát điện dân dụng và công suất nhỏ: Thường dùng bạc đạn bi để giảm ma sát. Giúp máy phát điện chạy êm hơn, phù hợp tốc độ vừa phải.

Máy phát điện công nghiệp công suất lớn: Sử dụng bạc đạn đũa  hoặc bạc đạn tự lựa để chịu tải nặng và tốc độ cao.

Máy phát điện ngoài trời, môi trường khắc nghiệt: Ứng dụng bạc đạn chịu nhiệt, chống bụi, chống nước. Nhằm  đảm bảo máy hoạt động liên tục và ổn định.

Phân loại bạc đạn máy phát điện

Bạc đạn máy phát điện được phân loại dựa trên cấu tạo, khả năng chịu tải và môi trường sử dụng. Mỗi loại bạc đạn đều có những ưu điểm riêng. Phù hợp với từng dòng máy phát điện từ dân dụng đến công nghiệp công suất lớn.

Phân loại theo cấu tạo và chức năng

Bạc đạn bi

Cấu tạo: Bạc đạn bi gồm các viên bi tròn lăn giữa rãnh vòng trong và vòng ngoài.

Đặc điểm: Ma sát thấp, chạy êm, tốc độ quay cao.

Ứng dụng: Máy phát điện dân dụng, công suất nhỏ – trung bình.

Bạc đạn đũa

Cấu tạo: Thay bi tròn bằng con lăn hình trụ hoặc hình côn.

Đặc điểm: Chịu tải nặng hơn bạc đạn bi, độ bền cao.

Ứng dụng: Máy phát điện công nghiệp công suất lớn, roto nặng.

Bạc đạn tự lựa

Đặc điểm: Có khả năng tự điều chỉnh khi trục bị lệch hoặc rung.

Ứng dụng: Máy phát điện làm việc trong điều kiện rung động mạnh, lắp đặt chưa thật chính xác.

Bạc đạn tiếp xúc góc

Đặc điểm: Chịu được cả tải hướng trục và tải hướng kính.

Ứng dụng: Máy phát điện tốc độ cao, yêu cầu ổn định tải theo nhiều phương.

Phân loại theo môi trường làm việc

Bạc đạn chịu nhiệt: Dùng cho máy phát điện chạy liên tục, sinh nhiệt cao.

Bạc đạn chống bụi, chống nước: Phù hợp máy phát đặt ngoài trời, môi trường ẩm ướt, nhiều bụi.

Bạc đạn bôi trơn kín : Được tích hợp mỡ bôi trơn sẵn, giảm công tác bảo trì.

Phân loại theo thương hiệu phổ biến

SKF (Thụy Điển) – Độ bền cao, dùng nhiều trong máy phát công nghiệp.

NSK, NTN (Nhật Bản) – Bạc đạn chất lượng ổn định, vận hành êm.

FAG (Đức) – Nổi tiếng về độ chính xác và tuổi thọ dài.

KOYO (Nhật Bản) – Phù hợp cho cả máy phát dân dụng và công nghiệp.

Những dấu hiệu cho thấy bạc đạn máy phát điện bị hư

Bạc đạn là chi tiết chịu tải trực tiếp từ trục quay. Khi bạc đạn xuống cấp hoặc hỏng, máy phát điện sẽ xuất hiện một số dấu hiệu sau:

Tiếng ồn bất thường : Máy phát điện phát phát ra tiếng rít, ken két hoặc gõ lạch cạch khi chạy. Âm thanh thay đổi theo tốc độ quay của roto.

Rung động mạnh : Máy phát điện bị rung lắc bất thường. Cảm nhận được độ rung tăng lên khi chạm vào vỏ máy.

Nhiệt độ tăng cao : Khu vực gần trục quay hoặc bạc đạn nóng bất thường dù máy không tải lớn. Người vận hành có thể ngửi thấy mùi khét do mỡ bôi trơn cháy.

Dầu mỡ bị rò rỉ hoặc khô cứng : Quan sát thấy mỡ bôi trơn chảy ra ngoài hoặc khô cứng, đóng cặn. Thiếu dầu bôi trơn khiến bạc đạn nhanh mòn và kẹt.

Trục quay mất cân bằng : Trục roto quay không đều, bị đảo hoặc có hiện tượng cọ xát vào stato. Khi đo kiểm tra có thể thấy độ rơ trục lớn.

Giảm hiệu suất hoạt động : Máy phát điện chạy nặng nề, công suất giảm, tiêu hao nhiên liệu tăng. Thậm chí có thể ngừng hoạt động đột ngột khi bạc đạn bị kẹt.

Bảo dưỡng và thay thế bạc đạn máy phát điện đúng cách

Bảo dưỡng bạc đạn máy phát điện

Kiểm tra định kỳ

Âm thanh: Dùng ống nghe hoặc tai nghe chuyên dụng để phát hiện tiếng ồn bất thường.

Độ rung: Sử dụng thiết bị đo rung động (vibrometer) để phát hiện lệch trục hoặc bạc đạn mòn.

Nhiệt độ: Dùng súng đo nhiệt hồng ngoại để kiểm tra vùng bạc đạn, nếu nhiệt độ cao bất thường thì cần xử lý ngay.

Bôi trơn đúng cách

Nên dùng mỡ bôi trơn chuyên dụng cho bạc đạn tốc độ cao (thường có gốc lithium, chịu nhiệt).

Chu kỳ bôi trơn: Tùy theo loại máy, thường từ 1.000 – 2.000 giờ hoạt động. Tránh bơm quá nhiều mỡ, vì sẽ gây nóng và tăng ma sát.

Làm sạch khu vực bạc đạn

Thường xuyên vệ sinh bụi bẩn, dầu mỡ thừa xung quanh bạc đạn. Kiểm tra phớt chắn bụi và dầu để ngăn bụi, nước thấm vào bên trong.

Thay thế bạc đạn máy phát điện

Khi nào cần thay bạc đạn?

Khi thấy hiện tượng xuất hiện tiếng ồn, rung lắc, nhiệt độ cao bất thường. Độ rơ trục lớn, roto quay không đều. Bạc đạn nứt vỡ, khô dầu hoặc cháy mỡ bôi trơn.

Quy trình thay bạc đạn đúng cách

Tháo bạc đạn cũ

Ngắt nguồn điện và dừng máy phát.  Tháo roto ra khỏi vỏ máy phát. Tháo bạc đạn cũ bằng dụng cụ chuyên dụng. Tránh dùng búa đóng vì dễ cong trục. Vệ sinh trục và ổ bạc đạn bằng dung dịch chuyên dụng : dầu hỏa hoặc dung dịch làm sạch.

Lắp bạc đạn mới

Chọn đúng chủng loại và kích thước theo khuyến cáo của nhà sản xuất. Lắp bằng máy ép hoặc gia nhiệt bạc đạn đến 80–100°C để nở đều, sau đó lắp vào trục. Không gia nhiệt quá cao vì sẽ làm hỏng vòng cách và bi.

Bôi trơn bằng mỡ chuyên dụng

Lắp lại roto và cân chỉnh trục để tránh lệch tâm.

Chạy thử máy: Theo dõi độ rung, tiếng ồn và nhiệt độ trong 1–2 giờ đầu.

Mua máy phát điện Mitsubishi chính hãng ở đâu?

Bình Minh Group là nhà phân phối máy phát điện Mitsubishi chính hãng, nhập khẩu đồng bộ nguyên chiếc tại Việt Nam. Chúng tôi là đối tác  của công ty Mitsubishi Heavy Industries Engine System Asia Pte Ltd, nhà sản xuất và phân phối máy phát điện Mitsubishi chính hãng trên toàn thế giới. Với gần 20 năm kinh nghiệm trong ngành cung cấp nguồn điện dự phòng, chúng tôi đã phát triển một hệ thống chi nhánh, đại lý và trung tâm bảo hành trải dài khắp 3 miền Bắc, Trung, Nam, có mặt ở khắp 34 tỉnh thành nhằm đem đến sự hỗ trợ và phục vụ khách hàng chu đáo nhất.

Hotline tư vấn : 0964 160 888

Email: contact@gensetpower.vn

 Website: gensetpower.vn